Co zobaczyć w Krakowie?

W 2000 roku Kraków jako pierwsze miasto z Polski oraz Europy Środkowo-Wschodniej (równocześnie z Pragą, stolicą Czechosłowacji) został Europejską Stolicą Kultury. W 2006 roku Kraków został wymieniony wśród 5 najbardziej popularnych miast Europy, a w 2007 roku amerykańska agencja internetowa Orbitz, wyznaczająca trendy w światowej turystyce, określiła Kraków jako „najmodniejsze miasto świata”.

Liczba turystów odwiedzających kraków rośnie systematycznie od 2003 roku, gdy miasto odwiedziło 5,5 mln osób. W 2018 roku turystów bylo już 13,5 mln i tendencja ta nie słabnie. W latach 2014 i 2015 Kraków zdobył nagrody Zoover Award, miasta europejskiego najlepszego dla turystów. W latach 2015, 2017, 2018, 2019 brytyjscy respondenci magazynu Which uznawali Kraków za najbardziej atrakcyjny cel krótkich podróży (city breaks), wyprzedzając w zestawieniu Sewillę, Walencję, Berlin czy Amsterdam. W 2018 r. Kraków został zamieszczony przez portal podróżniczy TripAdvisor na liście dziesięciu „najwspanialszych miast świata”.

Ważną rolę w ostatnim dziesięcioleciu zaczyna odgrywać turystyka religijna, pielgrzymkowa oraz śladami kultury żydowskiej. Od kilku lat intensywnie rozwija się również w Krakowie turystyka kongresowa. W 2010 r. odbyło się w Krakowie 7112 spotkań, co stanowi 40% wszystkich organizowanych tego typu imprez w Polsce. Na drugim miejscu znalazła się Warszawa – 3556 spotkań, dalej były: Trójmiasto – 3258, Katowice – 1077, Poznań – 1110. Dalszy rozwój turystyki kongresowej jeszcze bardziej się rozwinął, gdy zostało otwarte Centrum Kongresowe ICE Kraków, Tauron Arena Kraków i Expo Kraków.

Atrakcje turystyczne Krakowa

Opracowywana przez ONZ lista światowego dziedzictwa UNESCO, stanowiąca bazę obiektów dziedzictwa kulturowego i dziedzictwa naturalnego o „wyjątkowej powszechnej wartości” dla ludzkości, już od swojej inauguracji w 1978 roku, zawiera dwa zabytkowe obszary Krakowa - Stary Rynek oraz Kazimierz.

Do najpopularniejszych turystycznych atrakcji Krakowa należą Zamek Królewski na Wawelu z Katedrą Wawelską, krakowskie Stare Miasto, a na jego obszarze Rynek Główny, Sukiennice, Kościół Mariacki, Kolegiata świętej Anny, Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz dzisiajsza dzielnica Krakowa, a niegdyś osobne miasto, Kazimierz, Cmentarz Remuh oraz Kopiec Kościuszki.

W Krakowie wyznaczono kilkanaście oficjalnych tras turystycznych. Trasy turystyczne w Krakowie mają w większości historyczne konotacje, a są to: Droga Królewska (tzw. Via Regia), Droga Skazańców (tzw. Via Dolorosa), Trasa Uniwersytecka, Trasa Świętego Stanisława, Trasa Zabytków Żydowskich, Trasa Zabytków Zwierzyńca, Trasa Zabytków Podgórza, Trasa Nowohucka, Trasa „Ścieżkami Jana Pawła II”, Trasa „Spacer po Plantach wokół Starego Miasta”, Trasa „Spacer po Lesie Wolskim”, Szlak Twierdzy Kraków, Szlak „Kopce Krakowa”, Krakowski Szlak Techniki, Krakowski Szlak Świętych, Krakowski Szlak Generała Bema, krakowski odcinek małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej, krakowski odcinek (etap IX) Małopolskiej Drogi św. Jakuba.

Kultura w Krakowie

Kraków jest znaczącym ośrodkiem kulturalnym. Swoje siedziby mają tu instytucje kulturalne o znaczeniu ogólnopolskim. Krakowskie tradycje, takie jak uliczny pochód Lajkonika i szopkarstwo, są ujęte na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a w 2018 r. krakowskie szopkarstwo wpisano jako pierwsze polskie zjawisko na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. W roku 2000 Kraków otrzymał tytuł „Europejska stolica Kultury”.

W Krakowie istnieje kilkanaście teatrów, wśród nich pierwszy polski publiczny stały teatr zawodowy, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej, jeden z najstarszych w Polsce, który posiada status narodowej instytucji kultury. Ponadto działają m.in. Teatr im. Juliusza Słowackiego, Teatr STU, Teatr Nowy, a w Nowej Hucie: Teatr Ludowy i Teatr Łaźnia Nowa. Działa też szereg mniejszych, często niezależnych teatrów. W 2008 r. wzniesiono budynek Opery Krakowskiej.

Krakowskie muzea i galerie

Największym działającym w mieście jest Muzeum Narodowe w Krakowie utworzone w 1879 roku, które posiada szereg oddziałów. Poza modernistycznym Gmachem Głównym mieszczącym się przy Alejach Trzech Wieszczów, gdzie prezentowane są głównie duże wystawy czasowe, w skład Muzeum Narodowego wchodzą m.in.: Pałac Biskupa Erazma Ciołka (wystawa sztuki średniowiecznej), Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, Kamienica Szołayskich im. Feliksa Jasieńskiego (głównie sztuka Młodej Polski), Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego (zbiory numizmatyczne).

W 2016 roku Muzeum Narodowe, w wyniku zakupu przez Skarb Państwa, przejęło również zarząd nad kolekcją i budynkami Muzeum Książąt Czartoryskich, należących do najcenniejszych polskich zbiorów sztuki. Muzeum Książąt Czartoryskich gromadziło od XIX wieku dzieła malarstwa europejskiego, rzemiosła artystycznego, grafiki, sztuki starożytnej oraz militaria. Najcenniejszym dziełem w jego zbiorach jest Dama z gronostajem Leonarda da Vinci.

Do muzeów prezentujących przede wszystkim historię miasta należą Zamek Królewski na Wawelu oraz Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, a także zorganizowane w latach 1949–1964 przez Karola Estreichera w Collegium Maius Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Później powstały też m.in. Muzeum Armii Krajowej i Muzeum PRL-u.

W Krakowie działają liczne muzea tematyczne, m.in. Muzeum Inżynierii Miejskiej, Muzeum Archeologiczne, Muzeum Etnograficzne, Żydowskie Muzeum Galicja. Szereg placówek w Krakowie zajmuje się prezentacją sztuki, są to m.in. Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”, Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK, Galeria Sztuki Współczesnej „Bunkier Sztuki”, Cricoteka, Muzeum Historii Fotografii, Pałac Sztuki Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych. Ponadto w Krakowie działają liczne prywatne galerie sztuki.

Festiwale w Krakowie

W Krakowie odbywają się liczne festiwale, w tym festiwale muzyczne, takie jak Sacrum Profanum, Festiwal Muzyki Filmowej, Misteria Paschalia, Muzyka w Starym Krakowie, Krakowska Wiosna Muzyki, Dni Muzyki Organowej, Coke Live Music Festival.

Znane krakowskie festiwale filmowe to Krakowski Festiwal Filmowy, Międzynarodowy Festiwal Kina Niezależnego Off Camera, natomiast festiwale teatralne: "Boska Komedia", "Ulica", a także popularna PaKA. W Krakowie odbywają się również festiwale naukowe (np. Copernicus Festival, Noc Naukowców, Krakowski Piknik Archeologiczny), festiwale sztuki, literackie oraz kulturowe, jak Festiwal Kultury Żydowskiej, a także liczne imprezy, jak coroczne święto studentów Juwenalia czy Powitanie Nowego Roku i Zabawa Sylwestrowa na Rynku Głównym.

Małopolski Piknik Lotniczy

Kraków-Rakowice-Czyżyny jest pierwszym lotniskiem Krakowa i zarazem jednym z najstarszych lotnisk wojskowych na świecie. Lotnisko było czynne w latach 1912-1960, a następnie zostało z czasem rozformowane i częściowo zabudowane osiedlem i ulicami. Na terenie byłego lotniska funkcjonuje Muzeum Lotnictwa Polskiego, a lądowisko z betonową drogą startową o wymiarach 720 × 60 metrów zostało wskrzeszone latem 2003 na potrzeby organizowanego przez muzeum pikniku lotniczego. Odbywający się co roku pod koniec czerwca Małopolski Piknik Lotniczy stał się corocznym międzynarodowym festynem, na który zlatują się z całego świata samoloty do 7500 kg oraz śmigłowce.